شماره: 15527
1394/09/08
توصیههای تربیتی به والدین
والدین باید بین نوجوانی خود و نوجوانی فرزندشان تفاوت قائل شوند. زیرا شرایط و ویژگیها و خصوصیات اجتماعی، فرهنگی اقتصادی و سطح توقع نوجوان دیروز با امروز کاملا متفاوت است و اگر این تفاوتها را نپذیرد نمیتوانید رابطهای مبنی بر احترام متقابل با فرزندتان برقرار کنید.
بپذیرید که نوجوان حق دارد دیدگاه خاص خود را نسبت به مسائل داشته باشد و به حق انتخاب، آزادی بیان و عمل او احترام بگذارید تا او هم یاد بگیرد به حقوق دیگران احترام بگذارد.
زبان مشترکی با نوجوان داشته باشید. در بسیاری از مواقع اظهار نظرهای والدین که منطقی و صحیح به نظر میرسد فقط به دلیلی مطرح شدن نا مناسب برای نوجوان قابل درک نبوده و مورد پذیرش قرار نمیگیرد.
با نوجوان خود مشورت کنید. مشورت کردن باعث ایجاد برخورداری از استقلال و حس مسئولیتپذیری و اعتماد به نفس میشود و نوجوان به دنیای بزرگسالان راه مییابد و کم کم نگرش صحیح پیدا میکند و متوجه میشود قوانین وضع شده برای سعادت و تامین آسایش و آرامش او میباشد.
یکی از مهمترین دلایل مشاجره و عدم تفاهم، عدم اطلاع از روحیات و خصوصیات یکدیگر است. پس سعی کنید نوجوانتان را خوب بشناسید و به دنیای او راه پیدا کنید.
سعی کنید بیشتر از آن که گوینده باشید، شنونده خوبی باشید. اجازه دهید تا نوجوانتان با آرامش و بدون عجله ، ترس و خجالت هر آنچه را که میخواهد به زبان بیاورد و بگوید، زیرا در بیشتر مواقع او فقط نیاز به گوش شنوا دارد. و همین که احساس کند کسی حرف او را بدون تمسخر، ریشخند و تحقیر گوش میدهد برایش کافی است.
درضمن اینگونه خوب گوش دادنها را هم به او آموزش دهید.
همیشه ویژگیهای مثبت فرزندتان را ببینید نه نقاط ضعف و منفی را، یادتان نرود هیچ انسانی کامل نیست.
از اخطار دادنهای مکرر، تذکر، نصیحت، سرزنش کردن پرهیز کنید، هیچ انسانی وجود ندارد که هیچگاه اشتباه نکند.
اگر از دست او به خاطر کار یا خواستهای که انجام نداده عصبانی هستید به او بگویید من از اینکه چند بار این موضوع را تکرار کنم خسته شدم، یکبار و برای آخرین بار میگویم که ...
همانطور که تشویق باید بهجا و متناسب با سن باشد، تنبیه هم باید اینگونه باشد. برای فرزندان بزرگتر و نوجوان بهترین تنبیه، سلب آزادی معینی است، البته نه در زمان طولانی.
برای حرف شنوی فرزندتان سعی کنید ابتدا درخواست خود را محترمانه، واضح و ساده بیان کنید. التماس نکنید و از او بخواهید دلایل گوش ندادن یا عمل نکردن به درخواست شما رابیان کند و در صورتی که دلایلش منطقی بود درخواست خود را اصلاح کنید. در غیر اینصورت قاطعانه و با روش ساده دلایل خود را بگویید. خونسردی خود را حفظ کنید و تسلیم نشوید و چنانچه درخواست شما را انجام داد از او تشکر و قدردانی نمایید.
این را بدانید مدارا کردن با نوجوان بهتر از مخالفت، مجازات و تنبیه کردن است زیرا با این شیوه درصدد مقابله با شما برمیدارد و رابطهتان بهبود مییابد.
محبت کردن را هیچگاه فراموش نکنید متغیر سن و جنس دلیل خوبی برای عدم محبت شما نیست. انسان در هر مرحله و جایگاه و موقعیتی که باشد به محبت و توجه اطرافیان نیاز دارد.
فراموش نکنید! بهترین الگو خود شما هستد. چیزهایی را از فرزندتان توقع داشته باشید که خودتان به آن عمل میکنید.
سرکشی نوجوان را حمله تلقی نکنید.
بجای نصیحت و سرزنش از رویدادهای واقعی زندگی خود بگویید.
تکرار بیش از حد مطالب فقط باعث دور شدن نوجوان از مطلب، بیحوصلگی و خستگی به همراه دارد. کوتاه و مختصر صحبت کنید و از سخنرانی طولانی خودداری نمایید.
اگر وقتی که میخواهید با نوجوان صحبت کنید عصبانی است، سکوت کرده و صحبت را به وقت مناسب دیگری موکول کنید.
بیش از اندازه از اوسوال نپرسید مخصوصا وقتی بیحوصله است و هنگامیکه با مشکل روبرو میشود از او بپرسید آیا کمکی از دستتان برمیآید؟ آیا میخواهد با شما در این مورد صحبت کند؟ و هرگز از عباراتی مانند درست میشود، مهم نیست، خیلی خودت را ناراحت نکن ... استفاده نکنید. این نشان میدهد که او را درک نمیکنید و اهمیتی به مشکلش نمیدهید.
گاهی خود را بهجای بگذارید و گاهی از او بپرسید اگر جای شما بود چگونه رفتار میکرد؟ و هنگامیکه با مشکلی روبرو میشود از او بپرسید اگر دوستش با چنین مشکلی روبرو میشد چه توصیهای به او میکرد؟ برای حل مشکلاتش با هم به گفتگو بنشینید و راههای پیشنهادی را بدون تحمیل کردن بررسی کنید.
لزومی ندارد هنوز شما وقت، زمان، قرارها و وظایفش را به او گوشزد کنید. انجام تکالیف مدرسه، توجه بیش از حد به مسئولیتهای مدرسه، دنبال اشیاء و لوازم او گشتن، سرویس دادنهای بیش از حد ممنوع! نوجوان وابسته در واقع پدر و مادر را به یک خدمتکار تبدیل میکند.
راه برخورد با نوجوانی که به منظور کسب توجه، بدرفتاری و پرخاشگری انجام میدهد، این است که به بدرفتاری او توجه نکنید، اما هروقت رفتار درستی را از او مشاهده کردید به او توجه و محبت کنید. مهربانی و شکیبایی میل به تلافی و انتقام را در نوجوان از بین میبرد. برای نوجوان مورد مهر و محبت قرار گرفتن و عشق ورزیدن مهم است و اگر این احساس در رابطه با خانواده ارضا نشود متوجه دوستان میشود و ارضای این حس را درآنها جستجو میکند.
روشهایی که در اینجا توصیه شده نیاز به صبر و حوصله و زمان دارد و یک شبه به نتیجه نخواهد رسید. حتی امکان دارد در ابتدا نتایج عکسی به همراه داشته باشد و یا حتی ممکن است روشی در یک نوجوان موثر افتد ولی در نوجوان دیگر اینگونه نباشد زیرا انسانها ویژگیهای منحصربه فرد دارند.
و در پایان مجددا گفته دکتر هاروکس را در مورد نوجوان مرور میکنیم:
نوجوان موجودی است که از نظر بدنی در حال دگرگونی و تحول، از لحاظ عاطفی نابالغ و حساس و از نظر تجربه محدود، از لحاظ دیدگاه فرهنگی تابع محیط ، همه چیز میخواهد اما چیز چندانی ندارد، فکر میکند همه چیز میداند اما چیز زیادی نمیداند، نه از مزایای کودکی بهره میبرد نه امتیازات بزرگسالی، در رویا و تخیل زندگی میکند اما با واقعیت هم روبروست.
واحد مشاوره دفتر مرکزی مبتکران
حق انتشار محفوظ است ©